Khám sức khỏe định kỳ cho trẻ được xây dựng dựa trên nguyên tắc: mỗi cột tuổi đều có các hạng mục kiểm soát riêng, phù hợp với sự phát triển thể chất và tâm lý. Theo quảng cáo mới nhất của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), góp sức sức thủ lịch khám phá giúp phát hiện sớm các vấn đề quan trọng, đồng thời hỗ trợ phụ huynh điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ, vận động và sức khỏe tinh thần để phát triển toàn diện.

Cha mẹ hiện đại và sự đồng điệu với học chứng

Trong nhi khoa, “cửa sổ vàng” được định nghĩa là những giai đoạn phát triển ngắn, khi việc tầm soát và can thiệp sớm mang lại hiệu quả cao nhất. Nếu bỏ lỡ, cơ hội điều trị tối ưu thường giảm đi đáng kể. Chính vì vậy, ngày càng nhiều phụ huynh chủ động đưa trẻ đi khám từ những tháng đầu đời, biến khái niệm y học này thành một phần thiết yếu trong chăm sóc sức khỏe hằng ngày. 

Các nghiên cứu quốc tế cho thấy 80% dị tật tim bẩm sinh nguy hiểm có thể được phát hiện trong năm đầu đời nếu tầm soát đúng, can thiệp rối loạn phát triển trước ba tuổi cải thiện đến 90% khả năng giao tiếp, và 1% trẻ em trong độ tuổi đi học có vấn đề về thị lực chưa được nhận diện kịp thời, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập.

Giai đoạn sơ sinh đến 12 tháng: Nền tảng của sự phát triển

Trong năm đầu tiên, sự phát triển của trẻ diễn ra nhanh chóng và cần được theo dõi sát sao. Ở giai đoạn này, khám định kỳ tập trung vào giám sát cân nặng, chiều cao, vòng đầu, đồng thời quan sát các mốc vận động như lẫy, bò, ngồi.

Tại Victoria, các chỉ số tăng trưởng được nhập vào phần mềm để vẽ biểu đồ theo dõi liên tục. Nhờ vậy, bác sĩ không chỉ nhìn vào một con số tại một thời điểm, mà đánh giá được xu hướng phát triển của trẻ trong cả quá trình. Đây là điểm khác biệt giúp phát hiện sớm tình trạng chậm tăng cân, suy dinh dưỡng hoặc tăng cân quá nhanh để có kế hoạch can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, khi trẻ bắt đầu ăn dặm, nguy cơ thiếu máu thiếu sắt được bác sĩ đánh giá dựa trên chế độ ăn và yếu tố nguy cơ. Xét nghiệm chỉ được chỉ định khi thật sự cần thiết, nhằm tránh lạm dụng không cần thiết.

Từ 12 đến 24 tháng: bước đi, tiếng nói và tín hiệu xã hội đầu đời

Đây là giai đoạn não bộ bùng nổ về ngôn ngữ và hành vi. Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo nên tầm soát tự kỷ ở mốc 18 và 24 tháng. Điều này không nhằm gắn nhãn cho trẻ mà để có thể can thiệp sớm nếu xuất hiện các dấu hiệu như ít đáp lại khi được gọi tên, chưa biết giao tiếp hoặc ít bắt chước. Can thiệp trước ba tuổi giúp phần lớn trẻ cải thiện đáng kể khả năng hòa nhập.

Đây cũng là thời điểm phù hợp để bắt đầu chăm sóc răng miệng. Sâu răng sớm có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, dinh dưỡng và phát âm. Do đó đánh răng với fluoride) như khuyến nghị của USPSTF nên được thực hiện. Xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu máu thiếu sắt (tại Victoria bắt đầu bằng việc đánh giá trước chế độ ăn để xác định nguy cơ thiếu sắt) ở mốc 12 tháng là bước quan trọng để hoàn thiện bức tranh sức khỏe.

Ở giai đoạn này, cha mẹ cũng cần chú ý chất lượng giấc ngủ, khuyến khích trẻ vận động ngoài trời ít nhất 1 giờ mỗi ngày và xây dựng chế độ ăn cân bằng nhằm hỗ trợ sự phát triển toàn diện.

Từ 2 đến 12 tuổi: đồng hành cùng sức khỏe học đường

Khi bước vào tuổi mẫu giáo và tiểu học, trẻ bắt đầu hình thành thói quen sinh hoạt gắn liền với việc học tập. Đây cũng là giai đoạn nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn dễ xuất hiện nếu không được theo dõi định kỳ.

Tại Victoria, trọng tâm ở giai đoạn này là theo dõi sự tăng trưởng về cân nặng, chiều cao, BMI, kết hợp với đo huyết áp từ 3 tuổi để phát hiện sớm tình trạng tăng huyết áp. Cột sống được kiểm tra nhằm nhận diện sớm cong vẹo, vốn có thể tiến triển nhanh ở trẻ thường ngồi sai tư thế hoặc mang cặp quá nặng. Khám răng miệng định kỳ giúp hạn chế nguy cơ sâu răng, một vấn đề chiếm tỉ lệ rất cao trong lứa tuổi học đường. Ngoài ra, xét nghiệm lipid máu được cân nhắc trong nhóm trẻ từ 9-11 tuổi có yếu tố nguy cơ, nhằm đánh giá sớm nguy cơ rối loạn chuyển hóa.

Song song với các thăm khám, phụ huynh được tư vấn về dinh dưỡng, giấc ngủ và hoạt động thể chất phù hợp từng độ tuổi, giúp trẻ duy trì nền tảng phát triển thể chất và tinh thần bền vững.

Từ 12 tuổi trở lên: tuổi dậy thì và những thay đổi lớn

Ở tuổi thiếu niên, thể chất và tâm lý biến đổi nhanh chóng. Lực lượng đặc nhiệm phòng ngừa Hoa Kỳ khuyến cáo nên sàng lọc trầm cảm định kỳ từ 12 tuổi nhằm giảm nguy cơ tự hại, vốn là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở nhóm tuổi này.

Đây cũng là giai đoạn quan trọng để tiêm vaccine HPV. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh khuyến cáo tiêm vaccine HPV trong khoảng từ 9 đến 12 tuổi để đạt hiệu quả miễn dịch tối ưu. Bên cạnh đó, Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ năm 2025 khuyến cáo sàng lọc đái tháo đường typ 2 cho trẻ từ 10 tuổi, trường hợp trẻ có thừa cân hoặc yếu tố nguy cơ, phản ánh thực tế bệnh mạn tính ngày càng trẻ hóa.

Khám mắt định kỳ giúp kiểm soát cận thị tiến triển. Tư vấn sức khỏe sinh sản, dinh dưỡng, thể thao và phòng tránh chất gây nghiện cũng là nền tảng quan trọng để trẻ bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và lành mạnh.

Victoria Healthcare – đồng hành cùng phụ huynh thông thái

Khám sức khỏe định kỳ mang lại nhiều giá trị hơn là việc phát hiện bệnh. Phụ huynh có được sự an tâm khi các chỉ số phát triển của con được chứng thực bằng bằng chứng khoa học. Họ cũng được cập nhật liên tục với những khuyến cáo mới nhất thay vì phải dựa vào nguồn tin rời rạc. Đồng thời, quá trình thăm khám trở thành cơ hội để lắng nghe bác sĩ giải thích cụ thể và định hướng cách chăm sóc toàn diện từ giấc ngủ, dinh dưỡng cho đến sức khỏe tinh thần.

Các gói khám Nhi tại Victoria Healthcare được thiết kế dựa trên y học chứng cứ và bám sát khuyến cáo quốc tế của AAP, WHO, CDC, USPSTF và ADA. Mục tiêu không phải làm thêm xét nghiệm mà là thực hiện đúng, thực hiện đủ và minh bạch trong giải thích để phụ huynh yên tâm.

Mỗi buổi hẹn khám vì thế trở thành thời điểm để nhìn rõ hơn bức tranh toàn diện về sức khỏe của trẻ, từ đó điều chỉnh cách chăm sóc hằng ngày và cùng bác sĩ xây dựng nền tảng phát triển bền vững cho con.